Từ đầu tháng 10, khoa Y học cổ truyền Bệnh viện Đa khoa tỉnh liên tiếp đón nhiều bệnh nhân nhập viện điều trị liệt mặt do liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên. Căn bệnh này tuy không quá nguy hiểm đến tính mạng nhưng để lại hậu quả nặng nề, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Chính vì thế, người dân cần chủ động tìm hiểu để có biện pháp phòng ngừa cũng như điều trị bệnh hiệu quả.

 

 
Kết hợp châm cứu, bấm huyệt điều trị cho bệnh nhân liệt mặt tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hoà Bình
 
Trường hợp đầu tiên là bệnh nhân nữ, 28 tuổi, thành phố Hoà Bình, đi từ phòng khách đang bật điều hoà lạnh sang phòng bếp không có điều hoà. Sau khi từ bếp trở lại phòng khách thấy có hiện tượng tê mặt, miệng méo lệch sang một bên.
 
Trường hợp thứ hai là bệnh nhân nam 36 tuổi, về nhà khi trời tối muộn. Vừa bước vào nhà thấy hiện tượng tê bì vùng mặt, miệng méo, một bên mắt không nhắm được kín.
 
Một bệnh nhân nữ khác người Lương Sơn, 37 tuổi. Bệnh nhân hoảng hốt vì sau ngủ dậy xuất hiện méo miệng, tê bì, mất cảm giác một bên mặt.
 
Tất cả những trường hợp trên, theo bác sĩ CKI. Nguyễn Hải Anh, Phó khoa Y dược học cổ truyền Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hoà Bình, sau khi khám cận lâm sàng và loại trừ các bệnh lý liên quan, các bệnh nhân đều được chẩn đoán mắc một bệnh lý là liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên, trong Đông y gọi là khẩu nhãn oa tà.
 
Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên là bệnh thường gặp do tình trạng mạch nuôi của dây thần kinh bị co thắt dẫn đến thiếu máu cục bộ, phù nề, chèn ép vào dây thần kinh trong ống fallop. 80% các trường hợp nhập viện điều trị liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên đều có nguyên nhân chủ yếu do nhiễm lạnh hoặc thay đổi thời tiết đột ngột sang lạnh. Tuy nhiên, liệt dây TK số VII cũng là triệu chứng của nhiều bệnh lý sọ não khác (Chấn thương sọ não, Tai biến mạch máu não, u não, u dây TK…) nên khi có triệu chứng này người bệnh nên đến khám ở các cơ sở y tế có bác sĩ chuyên khoa Thần kinh và phương tiện chụp để loại trừ những nguyên nhân thực thể.
 
Bác sĩ Hải Anh cho biết, triệu chứng điển hình của liệt dây thần kinh số 7 như: Đột ngột thấy hai bên mặt mất cân đối, nửa mặt bên liệt bất động, mất hoặc mờ nếp nhăn trán; Mắt bên liệt nhắm không kín, mờ rãnh mũi - má, miệng méo sang bên ko liệt, góc mép miệng bị xệ xuống; Chảy dãi hoặc nước một góc miệng, thức ăn hay đọng lại ở má bên liệt, người bệnh không làm được các động tác: phồng má, cười, chu môi, nhăn trán. Khi được chẩn đoán liệt dây thần kinh số 7, hướng điều trị là dùng thuốc tây y, corticoid, vitamin, thuốc dẫn truyền thần kinh, Đông y dùng thêm thuốc sắc, kết hợp châm cứu, bấm huyệt, xoa bóp, thủy châm, cứu ngải, chiếu đèn Hồng ngoại.
 

 
Các triệu chứng điển hình của liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên
 
Về tiến triển của bệnh, bệnh liệt mặt, méo miệng do liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên không nguy hiểm đến tính mạng. Nếu được phát hiện và điều trị đúng cách trong giai đoạn vàng từ 2-3 tuần ngay sau bị, bệnh có thể được chữa khỏi hoàn toàn. Trường hợp nhẹ hoặc điều trị sớm có thể hồi phục trong thời gian trung bình từ 2-4 tuần. Trường hợp điều trị muộn (sau hơn 01 tháng kể từ khi bị) và không được điều trị đúng cách có thể để lại nhiều di chứng ảnh hưởng đến thẩm mỹ, co kéo nửa mặt. Nguy hiểm nhất là bị viêm loét giác mạc do mắt không nhắm được, gây khô mắt, nhiễm trùng giác mạc dẫn đến viêm, loét giác mạc. Người bệnh cũng có thể bị liệt cứng vĩnh viễn.
 
Liệt dây thần kinh số 7 ngoại biên không phụ thuộc vào giới tính, độ tuổi. Bệnh cũng có khả năng tái phát. Do đó, để phòng bệnh, quan trọng nhất là giữ ấm vùng đầu, mặt, cổ, tránh gió lạnh hoặc thay đổi nhiệt độ cơ thể đột ngột. Buổi sáng ngủ dậy nên ở trong phòng ấm 2-5 phút làm quen thời tiết trước khi ra ngoài. Đối với trẻ nhỏ chơi ngoài trời lạnh, cha mẹ cần chú ý cho bé mặc ấm, quấn khăn, đội mũ, chơi trong thời gian ngắn. Tránh ngồi nơi gió lùa, không tắm quá khuya, đi đường xa phải đeo kính bịt mặt, che ấm cả hàm, đeo khẩu trang, không nên cho các cháu nhỏ ngồi phía trước xe. Sau khi uống rượu, bia, không đi ngoài trời lạnh hay tắm lạnh. Đồng thời, tập thể dục thường xuyên, ăn uống khoa học để nâng cao sức đề kháng cho cơ thể.   
 
Khi có các triệu chứng nghi ngờ bệnh, cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, đặc biệt trong giai đoạn vàng nhằm hạn chế tối đa di chứng của bệnh.
 
Bệnh nhân hoặc người nhà bệnh nhân cần giải đáp thêm hoặc có nhu cầu khám  chuyên khoa Y dược học cổ truyền tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hòa Bình, đăng ký khám và tư vấn tại phòng khám Y dược học cổ truyền, phòng 205, tầng 2 nhà A2 – Bệnh viện đa khoa tỉnh Hòa Bình.
 
Hải Anh - Nguyễn Tuyết